Vlaamse nieuwsgebruikers verwachten dat nieuwsmedia hen helder en gebalanceerd informeren

Vlaamse nieuwsgebruikers hechten vooral waarde aan nieuws dat hen op de hoogte houdt, zaken bijleert en verschillende perspectieven biedt. Toch voldoet de journalistiek niet volledig aan deze verwachtingen, vooral bij jongere en minder gegoede Vlamingen.

De gemiddelde Vlaamse nieuwsgebruiker zijn nieuwsnoden vallen grotendeels samen met de kerntaken van de journalistiek. Vlaamse nieuwsgebruikers verwachten in eerste instantie dat nieuws hen op de hoogte houdt, dat het hen iets bijleert over topics en gebeurtenissen, en dat het hen verschillende perspectieven biedt op actuele onderwerpen. De journalistieke rol van op een heldere, gebalanceerde wijze te informeren, primeert. Waar de Vlaming minder nood aan heeft is nieuws dat hen beter doet voelen over de wereld (3,5/5), dat hen het gevoel geeft verbonden te zijn met anderen in de samenleving of dat entertainend is. Nieuwsmedia kunnen in deze noden voorzien, maar daar liggen de verwachtingen van Vlamingen dus een stuk lager.

Maar lossen de nieuwsmedia die verwachtingen ook in? Als we Vlamingen vragen hoe goed of slecht de nieuwsmedia zijn in het verzorgen van deze nieuwsnoden, dan blijkt dat de belangrijkste noden ook het beste worden ingevuld. Dit lijkt te wijzen op een adequate prioritisering binnen het takenpakket van journalisten. Daartegenover staat wel een merkbaar verschil tussen de nieuwsnoden en de invulling van deze noden. Over bijna de hele lijn komt de journalistiek niet voldoende tegemoet aan de nieuwsnoden van de Vlaming.

Als we kijken naar het aantal nieuwsgebruikers dat aangeeft dat nieuwsmedia goed tot zeer goed in deze behoeften voorzien, zien we het volgende: 'nieuws dat me op de hoogte houdt' (67%), 'nieuws dat me betrokken houdt bij kwesties in de samenleving' (57%) en 'nieuws dat me informeert over onderwerpen en gebeurtenissen' (52%). In de huidige gespannen nieuwsomgeving kunnen we deze scores natuurlijk nog steeds als voldoende beschouwen.

Maar we kunnen ook de gemiddelde scores van het belang van deze behoeften berekenen en vergelijken met de gemiddelde score van hoe goed of niet Vlaamse nieuwsgebruikers vinden dat ze worden ingevuld, en dan zien we ook dat de journalistiek ondermaats presteert. Vooral op het vlak van nieuws dat me verschillende perspectieven biedt op actuele onderwerpen (-0,39 verschil), nieuws dat me beter doet voelen over de wereld (-0,35), en nieuws dat me bijleert over topics en gebeurtenissen (-0,31) lijken Vlamingen meer te verwachten van de Vlaamse nieuwsmedia.

Zoomen we nog even in op de uitsplitsingen volgens socio-demografische karakteristieken, dan tekent een vaak terugkerend verhaal zich opnieuw af. Het zijn vooral de jongere leeftijdsgroepen, de lager opgeleiden en/of Vlamingen met een lager inkomen die zowel aangeven dat de nieuwsmedia in mindere mate tegemoetkomen aan hun nieuwsnoden als over zo goed als de hele lijn de lijst aan nieuwsnoden minder belangrijk achten.

De interpretatie is niet eenvoudig en eenduidig. Deze nieuwsgebruikers raadplegen minder nieuws en dat zou kunnen leiden tot dat zij minder goed kunnen inschatten in welke mate journalisten hun taak ter dege vervullen. Evengoed gebruiken deze mensen minder nieuws net omdat ze niet tevreden zijn met de journalistiek – we hopen dit alvast verder te kunnen onderzoeken. Verder kan een zekere ontkoppeling van de journalistiek ook veroorzaakt worden door zich niet te herkennen of gerepresenteerd te voelen. Zoals het Profiel van de Belgische Journalist aangeeft, is er op vlak van diversiteit en vooral inclusie nog grote stappen te zetten op de doorsnee redactievloer.